Zastanawiasz się, czym są obligacje? Czym się wyróżniają, jakie parametry są kluczowe dla inwestorów i jakie ryzyko niosą? Zapraszamy do zgłębienia tajników tego fascynującego świata finansów.
Obligacje – co to?
Obligacje są dłużnymi instrumentami finansowymi, które emitent zobowiązuje się do spłaty wobec obligatariusza. Emitentem obligacji jest podmiot, który pożycza pieniądze, natomiast obligatariusz to osoba lub instytucja, która nabywa obligację i staje się wierzycielem emitenta. Emitent zobowiązuje się do wykupu obligacji w określonym terminie i po zapłaceniu odsetek, które stanowią wynagrodzenie za pożyczone środki.
Obligacje są emitowane przez różne podmioty, takie jak Skarb Państwa, gminy czy przedsiębiorstwa. W zależności od emitenta, możemy wyróżnić trzy główne rodzaje obligacji: obligacje skarbowe, obligacje komunalne i obligacje przedsiębiorstw.
Parametry obligacji
Przy inwestowaniu w obligacje, istotne są różne parametry, które warto znać. Oto niektóre z nich:
- Cena emisyjna – jest to cena, po której obligacja jest sprzedawana w momencie emisji. Stanowi pierwszą cenę, po jakiej obligację można nabyć.
- Oprocentowanie – określa wielkość odsetek od zaciągniętego kredytu. Zwykle odsetki są płatne regularnie, na przykład co rok, co pół roku lub co kwartał. Wysokość oprocentowania może być stała lub zmienna, zależna od różnych czynników, takich jak stawka WIBOR czy inflacja.
- Termin wykupu – to określony termin, w którym emitent zobowiązany jest do wykupu obligacji i zwrócenia pożyczonych środków właścicielowi obligacji.
- Wartość nominalna – jest to wartość, którą emitent zwraca w dniu wykupu. Oznacza to kwotę, jaką obligatariusz otrzyma po zakończeniu okresu trwania obligacji.
- Kurs obligacji notowanych na rynku wtórnym – jest to procentowa wartość, gdzie 100% odpowiada wartości nominalnej obligacji. Kurs ten może się zmieniać w zależności od popytu i podaży na rynku wtórnym.
Rodzaje obligacji
Obligacje można podzielić na różne rodzaje ze względu na emitenta, oprocentowanie oraz opcje dodatkowe.
Ze względu na emitenta
- Obligacje skarbowe – emitowane przez Skarb Państwa. Są uważane za bezpieczne, ponieważ emitentem jest państwo.
- Obligacje komunalne – emitowane przez samorządy terytorialne, takie jak gminy czy związki gmin. Często służą do finansowania inwestycji związanych z rozwojem infrastruktury lokalnej.
- Obligacje przedsiębiorstw – emitowane przez różne przedsiębiorstwa, które potrzebują dodatkowego kapitału na rozwój działalności lub sfinansowanie konkretnych projektów.
Ze względu na oprocentowanie
- Obligacje o stałym oprocentowaniu – oprocentowanie takich obligacji jest stałe i nie zmienia się w trakcie okresu trwania obligacji.
- Obligacje o zmiennym oprocentowaniu – oprocentowanie takich obligacji może się zmieniać w zależności od różnych czynników, takich jak stawka WIBOR czy inflacja.
- Obligacje zerokuponowe – w przypadku tych obligacji, wynagrodzeniem dla obligatariusza nie są odsetki, lecz różnica między ceną zakupu a ceną nominalną obligacji.
Ze względu na opcje dodatkowe
Obligacje mogą mieć różne opcje dodatkowe, które dają inwestorowi lub emitentowi dodatkowe prawa lub możliwość podjęcia określonych działań. Przykładowe opcje dodatkowe to:
- Opcja wykupu (callable bonds) – emitent ma prawo wykupić obligację przed terminem zapadalności.
- Opcja sprzedaży (puttable bonds) – obligatariusz ma prawo zażądać wykupu obligacji przed terminem zapadalności.
- Opcja przedłużenia (extendable bonds) – emitent może przedłużyć okres trwania obligacji po terminie zapadalności.
- Opcja zamiany na akcje (convertible bond) – obligatariusz ma prawo zamienić obligację na akcje emitenta.
- Opcja wymiany na inne papiery wartościowe (exchangeable bond) – obligatariusz ma prawo wymienić obligację na inne papiery wartościowe emitenta.
Ryzyko inwestycji w obligacje
Podczas inwestowania w obligacje, należy mieć świadomość związanych z nimi ryzyk. Wysokość zysku, jaki możemy osiągnąć z inwestycji w obligacje, zależy od poziomu ryzyka inwestycyjnego.
Ryzyko związane z obligacjami zależy przede wszystkim od wiarygodności emitenta. Emitenci o wysokim poziomie wiarygodności, takie jak Skarb Państwa czy dochodowe przedsiębiorstwa, oferują obligacje z niższym oprocentowaniem. Natomiast emitenci o niższej wiarygodności, takie jak małe i zadłużone przedsiębiorstwa, muszą oferować wyższe oprocentowanie, aby przyciągnąć inwestorów.
Warto również zauważyć, że obligacje mogą być zabezpieczone lub niezabezpieczone. Obligacje zabezpieczone zwykle oferują niższe oprocentowanie, ponieważ posiadają dodatkowe zabezpieczenia dla inwestorów. Natomiast obligacje niezabezpieczone są atrakcyjniej oprocentowane, ale niosą ze sobą większe ryzyko niewypłacalności emitenta.
Wycena obligacji
Wycena obligacji jest procesem określania jej wartości. Wartość obligacji jest wyliczana na podstawie zdyskontowanego strumienia płatności, jakie generuje. W przypadku obligacji kuponowych, wartość obligacji uwzględnia również płatności odsetek.
Wycena obligacji może być dokonywana za pomocą różnych modeli, takich jak model zdyskontowanych przepływów pieniężnych czy model stopy zwrotu do wykupu. Wartość obligacji może się różnić w zależności od oprocentowania, terminu wykupu i innych czynników rynkowych.
Podsumowanie
Obligacje są dłużnymi instrumentami finansowymi emitowanymi przez różne podmioty, takie jak Skarb Państwa, gminy czy przedsiębiorstwa. Inwestowanie w obligacje wiąże się z pewnym poziomem ryzyka, który zależy głównie od wiarygodności emitenta. Istnieje wiele rodzajów obligacji, różniących się m.in. rodzajem emitenta, oprocentowaniem oraz opcjami dodatkowymi. Wycena obligacji jest istotnym procesem, który pozwala określić jej wartość na rynku. Przed podjęciem decyzji o inwestycji w obligacje, warto dokładnie zrozumieć wszystkie parametry i ryzyko związane z tym instrumentem finansowym.